Veelgestelde vragen

Vakmanstad ontwikkelt en verzorgt aanvullende lessen op scholen in Rotterdam. Het lesaanbod bestaat uit een samenhangend pakket van techniek, tuin & natuur, gezond koken, filosofie en judo/aikido. In de lessen staan duurzaamheid en gezonde leefstijl centraal. Kinderen leren hierin goed zorgen voor zichzelf, de ander en de wereld.

Van oudsher is Rotterdam een stad van de haven. Werken met je handen, een ambacht beoefenen en het vakmanschap beheersen. De haven wordt steeds moderner en dat brengt nieuwe beroepen met zich mee. En niet alleen in de haven, maar in vrijwel alle beroepen wint duurzaamheid, gezondheid en sociale innovatie aan terrein. Onze kinderen beoefenen straks beroepen waar we nu het bestaan nog niet van kennen. Met een hernieuwd vakmanschap kunnen we kinderen klaarstomen voor hun toekomst in het moderne Rotterdam. Dat is wat we bij Vakmanstad doen met onze programma’s Doen-denken en het Vakhuis. Vandaar de naam Rotterdam Vakmanstad.

Vakmanstad is geen school, maar een onderwijsorganisatie die met scholen de samenwerking aangaat om extra lessen te verzorgen op school.

Doen-denken is een lesprogramma waarmee scholen kunnen investeren in de ontwikkeling van een duurzame en gezonde leefstijl bij hun leerlingen vanaf groep 1.
Wekelijks krijgen de leerlingen les uit vijf leerlijnen:

• Groen: tuin- en natuurlessen
• Gezond: kook- en smaaklessen
• Techniek: techniek, programmeren en media
• Denken: filosofie
• Sport: judo en aikido

De lessen worden verzorgd door professionele vakdocenten die expert zijn in hun vakgebied.

De naam Doen-denken is gebaseerd op het idee dat onze gedachten en ideeën doorwerken in alles wat we doen. Wat we doen komt voort uit ons denken, ook al zijn we ons daar niet altijd van bewust. Daarom is doen ook altijd denken. In het onderwijs is dat essentieel in het ontwikkelen van skills. Iedere skill vereist kunnen en kennen: dat is doen en denken.

Het Vakhuis is een lesprogramma waarin leerlingen in werkplaatsen kennis maken met duurzaam vakmanschap. Scholen stellen hun eigen Vakhuis samen door lesmodules van minimaal 6 weken te combineren. Dit zijn lesmodules uit de werkplaatsen Techniek, Media, Gezond en Cultuur.

Het Vakhuis is geschikt voor het primair en het voortgezet onderwijs. Voor groep 6, 7 en 8 van de basisschool is het Vakhuis een naschoolse activiteit. Voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs zoekt het Vakhuis aansluiting in het curriculum.

Het Vakhuis is niet een gebouw, zoals de naam kan doen vermoeden. Het Vakhuis is de naam voor een lespakket waarin leerlingen praktijklessen krijgen in de richtingen Techniek, Gezond, Media en Cultuur.

Kinderen uit groep 6, 7 en 8 kunnen zich via hun school inschrijven om na schooltijd met het Vakhuis mee te doen. Dat betekent dat een school dus eerst een samenwerking met Vakmanstad aangaat.

Vakmanstad werkt met lesblokken van minimaal 6 weken tot een heel schooljaar. We hebben twee lesprogramma’s: Doen-denken en Het Vakhuis.

• Doen-denken wordt vanaf groep 1 tot en met groep 8 gedurende het hele schooljaar uitgevoerd. 40 weken per jaar, 5 uur per week. Een minder intensief programma behoort tot de mogelijkheden.
• Het Vakhuis is een programma van losse blokken van minimaal 6 weken. Dit programma kan ingezet worden als naschoolse activiteit of onder lestijd.

Onze vakdocenten hebben veel praktijkervaring binnen het vakgebied waar zij les in geven. Daarom noemen wij ze vakdocenten. Ze zijn HBO of WO geschoold en hebben vaak een diploma of certificaten op het gebied van educatie, pedagogiek en/of didactiek.

Het is mogelijk om met 1 leerlijn te beginnen en langzaam uit te breiden. Of om bij de onderbouw te beginnen. Wij bevelen wel altijd aan om uiteindelijk alle leerlijnen in school te integreren, om de integraliteit van het programma te behouden. Dit is een meerwaarde voor de ontwikkeling van de leerlingen. Neem contact op met onze programmacoördinatoren om de mogelijkheden te bespreken.

Het is mogelijk om met 1 leerlijn te beginnen en langzaam uit te breiden. Of om bij de onderbouw te beginnen. Wij bevelen wel altijd aan om uiteindelijk alle leerlijnen in school te integreren, om de integraliteit van het programma te behouden. Dit is een meerwaarde voor de ontwikkeling van de leerlingen. Neem contact op met onze programmacoördinatoren om de mogelijkheden te bespreken.

De lesmodules in het Vakhuis bestaan uit minimaal 6 lessen. Iedere school kan een eigen set aan lesmodules samenstellen.

Het lesmateriaal wordt door de vakdocenten van Vakmanstad ontwikkeld en gebruikt in de lessen. Dit lesmateriaal is niet los verkrijgbaar.

Vakmanstad heeft lessen voor kinderen van 4 tot 14 jaar.

Waarom zit Vakmanstad alleen in Rotterdam-Zuid?

Ouderbetrokkenheid is een belangrijk deel van onze programma’s. Vakmanstad laat ouders en verzorgers op creatieve manieren zien en ervaren wat de kinderen doen en leren:

• Kinderen krijgen van de vakdocenten conversatiestarters mee naar huis die te maken hebben met de lessen en wat de kinderen hebben gedaan en gemaakt.
• Ouders en verzorgers worden via verschillende kanalen over de lessen en de conversatiestarters geïnformeerd.
• Ouders en verzorgers krijgen uitnodigingen om zelf de lessen te ervaren tijdens evenementen en bijeenkomsten.

Bekijk hier de infographic over onze two generation approach.

Vakmanstad is opgericht voor en in Rotterdam-Zuid door filosoof Henk Oosterling. In de periode 2004-2007 ontwikkelde hij voor het gebiedsontwikkelingsproject Pact op Zuid een ecosociale onderwijsvisie voor de scholen op Zuid. Dit leidde tot de oprichting van Rotterdam Vakmanstad en de samenwerking met scholen in Rotterdam-Zuid. In de jaren die volgden hebben we de focus gelegd op het verder ontwikkelen van de kwaliteit van het programma. Nu hebben we een programma van hoge kwaliteit en willen we het programma beschikbaar maken voor meer kinderen in Rotterdam, ook buiten Rotterdam-Zuid.

Het programma van Vakmanstad is relevant voor alle kinderen. Ook in de rest van Rotterdam gaan we graag in gesprek met scholen die interesse hebben in het programma Doen-denken of het Vakhuis.

Wil je Vakmanstad bij jou op school? Neem dan contact op met de desbetreffende coördinator. We gaan graag in gesprek over de wensen en mogelijkheden op jouw school.

Coördinator Doen-denken: Andrea Knols. Email andrea@vakmanstad.nl
Coördinator Vakhuis: Ans Stolk. Email ans@vakmanstad.nl
Of bel 010-4408500 en vraag naar Andrea of Ans.

Bekijk hier de mogelijkheden voor uw school

Het programma Doen-denken loopt het hele schooljaar door. 40 weken lang krijgen leerlingen maximaal 5 uur extra les per week. Dat is uit iedere leerlijn 1 les.

Wil je Vakmanstad bij jou op school? Neem dan contact op met de desbetreffende coördinator. We gaan graag in gesprek over de wensen en mogelijkheden op jouw school.

Coördinator Doen-denken: Andrea Knols. Email andrea@vakmanstad.nl
Coördinator Vakhuis: Ans Stolk. Email ans@vakmanstad.nl
Of bel 010-4408500 en vraag naar Andrea of Ans.

Bekijk hier de mogelijkheden voor uw school

Het programma Doen-denken loopt het hele schooljaar door. 40 weken lang krijgen leerlingen maximaal 5 uur extra les per week. Dat is uit iedere leerlijn 1 les.

Filosoferen met kinderen is hen trainen in onderzoekende gesprekken. De leerlingen krijgen dus geen theoretische lesstof die ze uit hun hoofd moeten leren voor toetsen. Tijdens het filosofische gesprek reikt de docent hen prikkelend materiaal aan dat allerlei vragen oproept. Dit kan een filmpje zijn, een verhaal, een nieuwsbericht, zelfs een object of een toneelstukje. De leerlingen worden eerst gestimuleerd om met elkaar zoveel mogelijk vragen over het onderwerp te verzinnen. Dan kiezen ze samen een of meerdere vragen uit die ze willen bespreken. Iedere leerling kan de vraag op zijn manier beantwoorden en samen komt de klas op ideeën die niemand voor zich had kunnen bedenken.

We denken vaak dat we hetzelfde over een onderwerp denken als onze vrienden. Maar tijdens het filosofische onderzoek blijken de leerlingen (en volwassenen die meedoen) er vaak toch net iets anders tegenaan te kijken. Onverwachte tegenstellingen zijn aan de orde van de dag. Daarom is filosoferen ook een training in sociaal-emotionele vaardigheden. Leerlingen doen ervaring op met het aanhoren van andere meningen en oordelen dan de hunne, leren omgaan met tegenspraak en leren tegenspreken, en leren daar ook rustig onder te blijven en geïnteresseerd te onderzoeken waarom iemand iets heel anders denkt dan zijzelf.

Als laatsten bieden de stimulus, de vragen, het gesprek en de ideeën elk mogelijkheden voor creatieve verwerking en ook dat is onderdeel van de lessen filosofie.

De integraliteit bestaat op twee niveau’s.

Het eerste niveau is het ontwerp van het lesprogramma. Doen-denken bestaat uit vijf leerlijnen: judo, gezond, groen, techniek en filosofie. Deze vijf leerlijnen maken wekelijkse lessen van vijf belangrijke dagelijkse bezigheden: bewegen, eten, verzorgen, maken en denken. Zo wil Vakmanstad eraan bijdragen dat leerlingen leren goed te zorgen voor zichzelf, de ander en de wereld.

Het tweede niveau van integraliteit is de dagelijkse praktijk. De vakdocenten van de vijf leerlijnen overleggen regelmatig met elkaar en met de school om de lesonderwerpen zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen en om samen nieuwe lesideeën uit te werken.

Filosoferen met kinderen is hen trainen in onderzoekende gesprekken. De leerlingen krijgen dus geen theoretische lesstof die ze uit hun hoofd moeten leren voor toetsen. Tijdens het filosofische gesprek reikt de docent hen prikkelend materiaal aan dat allerlei vragen oproept. Dit kan een filmpje zijn, een verhaal, een nieuwsbericht, zelfs een object of een toneelstukje. De leerlingen worden eerst gestimuleerd om met elkaar zoveel mogelijk vragen over het onderwerp te verzinnen. Dan kiezen ze samen een of meerdere vragen uit die ze willen bespreken. Iedere leerling kan de vraag op zijn manier beantwoorden en samen komt de klas op ideeën die niemand voor zich had kunnen bedenken.

We denken vaak dat we hetzelfde over een onderwerp denken als onze vrienden. Maar tijdens het filosofische onderzoek blijken de leerlingen (en volwassenen die meedoen) er vaak toch net iets anders tegenaan te kijken. Onverwachte tegenstellingen zijn aan de orde van de dag. Daarom is filosoferen ook een training in sociaal-emotionele vaardigheden. Leerlingen doen ervaring op met het aanhoren van andere meningen en oordelen dan de hunne, leren omgaan met tegenspraak en leren tegenspreken, en leren daar ook rustig onder te blijven en geïnteresseerd te onderzoeken waarom iemand iets heel anders denkt dan zijzelf.

Als laatsten bieden de stimulus, de vragen, het gesprek en de ideeën elk mogelijkheden voor creatieve verwerking en ook dat is onderdeel van de lessen filosofie.

Ja, dat doen we. Bij iedere school is een lestuin waar de leerlingen zelf groente, fruit en bloemen zaaien en verzorgen. Indien een school geen lestuin heeft, kijkt Vakmanstad samen met de school naar de mogelijkheden om een lestuin te realiseren. De lesomgeving wordt indien mogelijk ook uitgebreid naar een nabijgelegen park of stadsmoestuin, om meer te leren over de natuur. Vaak begint een les binnen met een stukje theorie en gaat de klas zo snel mogelijk naar buiten. Alleen bij (te) slecht weer worden de lessen helemaal binnen gegeven.

Op school is een leskeuken ingericht met voldoende werkruimte en de benodigde faciliteiten om gerechten te bereiden, zoals een koelkast, een kookplaat, een oven en kookgerei. De vakdocenten verzorgen elke ochtend de ingrediënten voor die dag. Indien een school geen leskeuken heeft, kijkt Vakmanstad samen met de school naar de mogelijkheden om een leskeuken te realiseren. Het is belangrijk dat leerlingen weten hoe ze in de keuken veilig (samen)werken. De eerste lessen gaan daarom over veilig en hygiënisch werken in de keuken en over EHBO.

De technieklessen lopen uiteen van zagen en hameren tot programmeren. We hebben een breed assortiment aan techniekmaterialen in huis. Denk aan gereedschap, hout, tape, kroonsteentjes, papier, verf, laptops, tablets, lego, open source hardware zoals de Arduino en nog veel meer.

Sporten en beweging is gezond voor ieder kind. Met sporten werk je aan specifieke sociaal-emotionele vaardigheden. Bij judo en aikido zijn dat bij uitstek zelfdiscipline, samenwerking en zelfvertrouwen. Judo en aikido zijn relationele sporten. Je beoefent ze met zijn tweeën, in plaats van solo of als onderdeel van een team. Het vormgeven van de relatie staat voorop. In judo en aikido gaat het niet alleen om de technieken, maar ook om de omgangsvormen zoals je eigen verhouding tot je lichaam, tot winnen en verliezen; de verhouding tot de ander; de verhouding tot de omgeving zoals de mat, je pak en de ruimte.

Discipline en samenwerkingszin is nodig om tijdens het gevecht zorg te dragen voor de ander. Zelfvertrouwen wordt sterker door te winnen, door juist weer op te krabbelen en door te zetten, wanneer je eigenlijk niet meer kan. Specifiek aan judo en aikido is dat een leerling de ander kan vragen om te stoppen omdat een greep of klem pijn doet. De regel is dat de ander dan onmiddellijk stopt. Het samenwerken is dus ook het samen werken aan het samen vechten. Aan de relatie die het gevecht is. Judo en aikido dragen op die manier bij aan het leren goed te zorgen voor jezelf en voor de ander.

De integraliteit bestaat op twee niveau’s.

Het eerste niveau is het ontwerp van het lesprogramma. Doen-denken bestaat uit vijf leerlijnen: judo, gezond, groen, techniek en filosofie. Deze vijf leerlijnen maken wekelijkse lessen van vijf belangrijke dagelijkse bezigheden: bewegen, eten, verzorgen, maken en denken. Zo wil Vakmanstad eraan bijdragen dat leerlingen leren goed te zorgen voor zichzelf, de ander en de wereld.

Het tweede niveau van integraliteit is de dagelijkse praktijk. De vakdocenten van de vijf leerlijnen overleggen regelmatig met elkaar en met de school om de lesonderwerpen zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen en om samen nieuwe lesideeën uit te werken.

Ecowijsheid gaat over relaties en jouw plaats daarin. Wat is het effect van jouw handelen op jezelf, op de ander en op de wereld? Hoe ga jij om met het gedrag van een ander en met alles wat de wereld jou te bieden heeft, in negatieve en positieve zin? In de praktijk van onze lessen komt het erop neer dat leerlingen gaan snappen wat voedsel met je doet, weten wat de impact van te weinig beweging is, dat zij regelmatig bewegen door te sporten of te dansen en leren hoe ze een kritische consument en maker kunnen zijn.

De ecosociale cirkel bestaat uit onze vijf leerlijnen Groen, Gezond, Sport, Techniek en Denken. Het gaat uit van het principe dat leerlingen leren door te schakelen tussen denken en doen. Leerlingen gaan bewegen bij judo. Door het bewegen krijgen zij honger. Ze moeten iets te eten klaarmaken wat voedzaam is. Waar komt dat eten vandaan? In de tuin leren zij dat een tomaat aan een plant groeit die je goed moet verzorgen. Ondertussen denkt de leerling van alles en wordt omringd door technologie. In onze vijf leerlijnen doen leerlingen kennis op door in de praktijk te leren. Van leren vragen stellen en luisteren bij filosofie tot creatief en kritisch omgaan met technologie en van verzorgen en snijden van tomaten tot leren winnen en verliezen bij judo.

Een gezonde leefstijl en een duurzame wereld vergroot de kansen van ieder kind. Onze samenleving verandert razendsnel. Daarmee groeit ook het besef dat we met onze levensstijl onze aarde overbelasten. In Rotterdam zien we steeds meer initiatieven om de leefomgeving gezonder en duurzamer in te richten. Nieuwe beroepen als gevolg van een meer duurzame leefomgeving en economie dienen zich in steeds hoger tempo aan. Ook binnen de vervolgopleidingen neemt het aanbod van vakken op het gebied van duurzaamheid toe. Binnen deze ontwikkelingen ligt een belangrijke rol voor het basisonderwijs. Hier kunnen we kinderen vanaf jonge leeftijd leren hoe zij op een gezonde en duurzame manier met zichzelf, anderen en de wereld kunnen omgaan. Daarmee vergroten zij hun persoonlijke en professionele kansen op latere leeftijd.

In de ontwikkeling van sociaal-emotionele vaardigheden leren kinderen emoties begrijpen en ermee omgaan, doelen te stellen en verantwoorde beslissingen te nemen. Ze krijgen inzicht in de gevoelens van zichzelf en van de ander en ze leren met die gevoelens omgaan.

Vakmanstad besteedt tijdens de lessen in ieder geval aandacht aan de volgende sociaal-emotionele doelen:

• Omgang met elkaar: herkennen en erkennen van verschillen, empathie.
• Communicatie: vreedzame communicatie en kritische zelfreflectie.
• Conflicthantering: relaties hanteren, emoties uiten en frustraties hanteren.
• Samenwerken: werkhouding.
• Zelfvertrouwen: geloof in eigen kunnen.
• Zelfwaardering: leerlingen voelen zich niet uitgesloten en nemen ook geen slachtofferrol aan.
• Motivatie: intrinsieke motivatie. Leerlingen hebben zicht op wat er is en mogelijk is.

Met wat je op jonge leeftijd leert leg je het fundament voor de vaardigheden en kennis die je later opdoet. Dat geldt voor de basisvakken rekenen en taal, maar ook voor de niet-cognitieve vaardigheden. Om die reden zetten wij ons bij Vakmanstad in voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Wij zijn ervan overtuigd dat dit de kinderen een beter toekomstperspectief biedt en op die manier bijdraagt aan de kansengelijkheid van kinderen in Rotterdam.

Ecowijsheid gaat over relaties en jouw plaats daarin. Wat is het effect van jouw handelen op jezelf, op de ander en op de wereld? Hoe ga jij om met het gedrag van een ander en met alles wat de wereld jou te bieden heeft, in negatieve en positieve zin? In de praktijk van onze lessen komt het erop neer dat leerlingen gaan snappen wat voedsel met je doet, weten wat de impact van te weinig beweging is, dat zij regelmatig bewegen door te sporten of te dansen en leren hoe ze een kritische consument en maker kunnen zijn.

Je kunt Vakmanstad steunen door een schenking te doen voor onze lesfaciliteiten in de keuken, de tuin of technieklokaal of door een bijdrage in natura te leveren aan onze lessen.

Ja, Stichting Vakmanstad is erkend als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI).

Vakmanstad bereikt wekelijks circa 1000 kinderen en jongeren met de programma’s Doen-denken en het Vakhuis.

Je kunt Vakmanstad steunen door een schenking te doen voor onze lesfaciliteiten in de keuken, de tuin of technieklokaal of door een bijdrage in natura te leveren aan onze lessen.

Ja, Stichting Vakmanstad is erkend als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI).

Vakmanstad bereikt wekelijks circa 1000 kinderen en jongeren met de programma’s Doen-denken en het Vakhuis.